Met zijn allen de lift in. Fluisteren op de gang. Entree in een fraaie loft in hartje Den Haag. 26 man hebben plaats in de tot theaterzaal verklaarde woonkamer; ik zit op de eerste rij. Ik denk nog: ‘Tweeënhalf uur, dat is een lange zit, mocht het tegenvallen’. ‘Had ooit de film gezien en het meeste weer vergeten, iets met mannen die het moeilijk hebben..” En dat hebben ze inderdaad. Op nog geen meter afstand wordt ik getuige van hun zwakke ego’s, hun geworstel met de gevolgen van vroegere keuzes en hun onderlinge vriendschapsbanden, die gerafeld als slecht afgewerkte zomen gedurende het stuk hun structuur verliezen. De teksten van Maria Goos staan bekend als vlot, grappig en raak, en in de regie van Manon van Gelder komen ze precies zo uit de verf: vlot, grappig en raak. Dat komt door een uitstekende casting - de teksten schijnen de acteurs op het lijf geschreven – en door een ingenieuze timing waarin op hoog tempo verbaal gevochten wordt en waarin stiltes vallen die de ene keer de pijn, de andere keer de lach per gezwegen seconde opvoeren. Ik denk dat Maria Goos hier blij mee mag zijn. Maar wat is nou de meerwaarde van deze enscenering van een toch al bekroonde voorstelling? Die zit hem in de intensiteit en de intimiteit, die gedurende de avond aan een stuk door wordt opgevoerd en tegen het einde zowat het condens aan de ramen drijft. De locatie blijkt een gouden greep. Door de vaardige acteurs die de vierde muur consequent op blijven houden, kan ik als toeschouwer eindeloos inzoomen. Na tweeënhalf uur zitten we met zijn allen in de shit, de cokeverslaafde gek, de ontwortelde regisseur, de gefaalde pseudo-minister, de gevoelige homo en wij, de toeschouwers. Als Pieter in het slotbeeld naar de badkamer loopt, zijn kleren als een verlaten pop op een stoel achterlatend, loop ik hem bijna achterna. Ik was het tragische einde van de film helemaal vergeten. Dit einde vergeet ik niet zo gauw. Moet er echt van bijkomen. Heerlijk, wat een vak.

Cloaca: een inmiddels bekend stuk. Gevierd, geapplaudisseerd, geroemd. En juist om die reden een risicovol stuk om te spelen.

Toch blijkt het verhaal over vier studievrienden die gezamenlijk naar de klote gaan in regie van Manon van Gelder in goede handen. Toneelgroep Rood staat bekend om haar ongebruikelijke en opwindende locatie-keuzes, en daarop vormt dit stuk geen uitzondering.

We komen binnen, een man of 30 sterk, in een prachtige penthouse in de omgeving van Den Haag Holland Spoor. We nemen plaats in het appartement van Pieter, onmiskenbaar het appartement van een man met smaak. Hoewel de eerste scene nog wat wankel lijkt, komen de 4 acteurs binnen no-time op stoom. En als die locomotief op gang is, blijkt er geen houden meer aan. De magnifieke teksten van Maria Goos zijn in ere gehouden en de dialogen en cross-talks zijn scherp, de timing klopt, het tempo is moordend, de mise-en-scene doordacht zonder opdringerig aanwezig te zijn.

Na een pauze van een half uur (het stuk duurt 2 uur en een kwartier) komen we terug voor het tweede deel. Hoewel dit trager is en de energie lijkt te lijden onder de dramatische ontwikkelingen die zich in rap tempo ontrafelen, blijft het stuk boeien. De tijdssprongen die worden genomen zijn vormgegeven als acceptabele stijlbreuken.

Vooral de prestatie van Anton Mynot als Tom verdiend een vermelding: een acteur die zegt nooit een snuif heeft genomen benadert de realiteit hiervan onwaarschijnlijk goed! Zijn spel is tot in de puntjes consistent, en eigenlijk valt hetzelfde te zeggen over de overige acteurs.

Marten van der Meijden als Joep, een droevige eikel van een politicus, die het oog voor dat wat mooi is kwijtraakt. Strak gespeeld, helder vormgegeven. Nathanael Versnel zet Pieter neer, soms op het randje van illustratie, ineens, maar overwegend consequent en vooral fysiek erg sterk. Stephen Otterspoor maakt Maarten een DJ’achtige regisseur, en Jaclyn Rooker speelt de call girl die Joep verleidt…tot andere zaken dan hij had voorzien.

De locatie is een personage op zich, de intimiteit ervan heeft zijn weerslag op het publiek. Ook het muziekgebruik sluit aan bij de intieme sfeer. En dan is er natuurlijk: De Tekst. Getverdemme wat schrijft die Maria Goos toch briljant.

En ik zou u willen vertellen: gaat dat zien. Ware het niet dat alle voorstellingen zijn uitverkocht. Jammer voor u !