Verdriet. Het verlies van een kind. Een scheiding. Nog meer verdriet dus. Zij zwelgt in eerste instantie in dat verdriet en blijft in het verleden hangen. Hij richt zich op de toekomst. De moraal van het verhaal is natuurlijk dat je in het hier en nu leeft. Met deze erg korte samenvatting doe ik geen recht aan de tekst van Lot Vekemans, dat realiseer ik me. Je kunt weliswaar regelmatig de lasnaden van het schrijven zien, toch is het (blijkbaar) een pakkende toneeltekst. Want de voorstelling boeit de volle anderhalf uur.

Volgens Hana Bobkova is een slecht geschreven toneeltekst uitstekend materiaal voor een fantasievolle, surrealistische aanpak (zie haar recensie van De City in TM van mei 2010). Zou je dat ook om kunnen draaien? Johan Simons’ regie van Gif is sober en realistisch. Mag je daaruit dus afleiden dat hij super tevreden was over de tekst van Vekemans? En dat hij daarom maar helemaal heeft afgezien van fantasie en surrealisme? Jammer (want ik hou wel van een verrassende aanpak).

Uiteindelijk is het niet de (toch wel redelijke) tekst en ook niet de (toch wel iets te degelijke) regie, maar zijn het de kwaliteiten van de acteurs die voor mij de doorslag geven. Elsie de Brauw (als ‘zij’) is meesterlijk in de manier waarop ze veranderende stemmingen verbeeldt. Maar ook Steven Van Watermeulen (als ‘hij’) staat behoorlijk zijn mannetje als het op subtiel acteren van verdriet aan komt (al is het maar door steeds op het juiste moment vochtige ogen te krijgen).

Beleefd in het Theater aan het Spui in Den Haag op 8 mei 2010: ‘De lange nasleep van een korte mededeling’ een hilarische tekst van de hand van (prijswinnaar) Magne van den Berg, uitgevoerd door Jaap ten Holt, René van ‘t Hof, Willem de Wolf en José Kuijpers, geregiseerd door Joeri Vos..

Het is een strakke, bijna uitgebeende tekst die niettemin zeer geladen overkomt door de onvermijdelijke herkenning en weerklank bij de toeschouwer. De cadans, dictie en lichaamstaal prikkelen aanstekelijk; de choreografie van de beperkte loopjes in het sobere decor is strak maar zo veelzeggend en verrukkelijk. Al met al voor ons reden geweest om het stuk nu 2 keer gezien te hebben!

Gerard en Hette van Herk

Nu snap ik Laura wél. Haar werk draait om vertellen, niet om toneelspelen. En als vertellen niet de kern van haar werk is, dan op zijn minst van deze voorstelling. Ik was blij dat het gedoe over ´wel of niet echt spelen´ aan de kant was gezet en ik moest tijdens Iemand moet het Doen steeds denken aan hoe het begin van theater moet zijn geweest: Iemand vertelt welke avonturen zij heeft meegemaakt en hoe die haar hebben veranderd. Het vuur is nog aan. De anderen luisteren en stellen zich voor dat zij die dingen ook zouden meemaken en ook zo zouden veranderen. Het was niet moeilijk´, zegt de heldin, 'mijn opa kon het ook'. Iedereen is opgelucht en denkthoe zal ik eens beginnen?’ Iemand moet het Doen heeft grote indruk op mij gemaakt.

6 mei in de Lieve Vrouw, Amersfoort genoten van ‘De lange nasleep van een korte mededeling’. Een heerlijk stuk om naar te kijken, omdat alles zo menselijk is en herkenbaar! De taal is sober tot op het bot en prachtig. De kijker krijgt de ruimte om zijn eigen fantasie op de situatie los te laten. Sommige zinnetjes zijn zo aanstekelijk dat ze bij ons al een plekje gekregen hebben. Ga dit experimentele stuk zien!!!! Bebbie Heun

“De City” is een vreemde voorstelling. Als Riro in zijn Theaterdagboek gelijk heeft, maakt zij zelfs deel uit van een revolutie. Zou best eens kunnen.

Hoe dan ook vertaalster Clair, haar man Cristopher en buurvrouw/verpleegster Jenny tonen gedurende twee uur wel of niet hun denkbeeldige alter ego’s, in plaats van wie ze werkelijk zijn. In ieder geval: ze zijn zichzelf niet. Vervreemd, maar dan net iets anders.

De acteurs wisselen voortdurend van kleding, hun zwijgende schaduw loopt letterlijk en lijfelijk mee. Die duo’s drukken uit dat tussen wat ze doen en zeggen enerzijds en wat ze voelen anderzijds,een gapend gat zit.

Vreemd dus die verwisselingen, die twijfel ook of je nu naar het gespeelde dagboek van Clair of het eigenlijke verhaal zit te kijken, maar fascinerend.

De voorstelling pakt je in. Door de dynamiek, de vaart, de passie in het spel. Maar vooral toch denk ik, door die unieke verbeelding van het stadse leven door schrijver Martin Crimp.

We krijgen bizarre beelden voorgeschoteld. Meubilair dat een eigen leven gaat leiden, een naakt meisje waarvan het vel wordt afgestroopt, een vrijscène die nogal bloederig eindigt, een vertraagd afgespeelde ondervraging, vrouwen die als een soort reuzengarnalen over de grond kronkelen, twee heel leuke dansjes en nog veel meer. Dat alles wordt muzikaal overgoten en ondersteund door de band Alamo Race Track. Het schijnt allemaal iets met een lijk te maken te hebben dat op spectaculaire wijze aan het eind wordt opgegraven.

Niets is wat het lijkt en alles is net anders dan je dacht. Maar waar gaat deze voorstelling over? Een moord, een nachtmerrie, een andere wereld? Ik weet het niet en al deze soms prachtige scènes helpen me niet op weg.

Ik denk dat ik toe ben aan een eenvoudig verhaal dat eenvoudig wordt verteld.

De voorstelling is de bewerking van een fameus boek. Een vitrine met ruime sortering van karakters; van een ijzingwkkende grootmoeder Fatma tot een kwetsbare kleinzoon Faruk. En een hogedrukpan vol spanningen, zowel tussen zowel generaties als ideologieën.

Marlies Heuer en Bert Luppes staan magistraal centraal. Maar het weerwerk en contrast dat de jonge tegenspelers en -speelsters leveren, máákt de voorstelling.

Jammer, maar tenzij er een reprise komt is het te laat - de speellijst loopt tot 1 mei.

Stel dat je leven goed geordend is. Als je leeft volgens een strak schema en dat je houvast hebt aan je dagelijkse routine die inhoud dat je regelmatig iets moet doen met een elektrisch huishoud apparaat. Misschien heb je zo je eigenaardigheden bij het hanteren van bakjes, maar zo gek is dat toch niet? Maar wat als dat strakke schema toch niet helemaal loopt zoals je het zou verwachten. Of als het schema van jou verwacht dat je iets moet gaan doen dat je eigenlijk niet wilt of durft. Zoals je huis verlaten. En wat als er opeens iets nieuws in je huis staat? Hoe pas je dat in je al bestaande levenswijze? Allemaal dilemma’s die in deze voorstelling naar voren komen. En al deze dilemma’s zorgen voor aparte en absurde situaties. Vaak verpakt in vreemde choreografieën of prachtig gevat in beelden. Beelden van mensen die verdwijnen in koelkasten en even later weer tevoorschijn komen. Beelden van langzaam spuwende wasmachines. Allemaal even goed bedacht als uitgevoerd en culminerend tot een hoogtepunt dat ik eigenlijk niet kan verklappen. Maar zo’n perfecte georganiseerde chaos dat het voelde alsof ik meedeinde in op een schip. Ik hoop alleen dat vanavond tijdens de première alle apparaten weer zo werken als ze zouden moeten werken. Hoewel ze dat tijdens deze try-out ook niet helemaal deden zoals je zou verwachten, maar dat hoorde er allemaal bij.

Elsie de Brauw had er zin in, althans zo leek het. Ze schakelde razendsnel van naïef naar uitgekookt, van verbaasd naar verrukt en van braaf naar verleidelijk. Maar de rest van de acteurs geloofde het allemaal wel, althans zo leek het. Ze sjokten uitgeblust over het toneel en deden nogal lusteloos hun ding. Met zulke topacteurs als Chris Nietveld, Steven Van Watermeulen en Jacob Derwig levert dat nog best een aardige voorstelling op maar echt sprankelen deed het niet. Misschien omdat er een aantal concepten té nadrukkelijk op het toneel staan? Of omdat er geen duidelijke keuzes gemaakt zijn? Ze kwamen er niet echt uit hoe ze al dat eten nou op het toneel moesten vormgeven, nu is het vlees noch vis (no pun intended). En Anna Tilroe heeft prachtige kunst bij elkaar gezocht, maar die had ik liever in een apart boekje bijgeleverd gezien, met een aardig essay. Door het op de achterwand te projecten verliest het zijn zeggingskracht en werkt het soms tegengesteld. Het is soms wel erg dubbelop en dat maakt de voorstelling dan erg plat. Jammer, had me er veel van voorgesteld maar het viel tegen.

Een paar keer moet ik mezelf tijdens de voorstelling ernstig toespreken: ‘het is niet saai, het is degelijk.’ Want dat is wat Erik Whien blijkbaar wil, degelijke regies afleveren van degelijk repertoire. ‘Maar’, zeg ik dan vervolgens tegen mezelf, ‘stel nou eens dat hij bij deze tragedie van Arthur Miller de beschikking zou hebben gehad over zes topacteurs, in plaats van over twee goede, twee redelijke en twee matige. Zou ik het dan niet gewoon een goede voorstelling hebben gevonden?’

Omdat Miller zijn personages in een fictief dialect laat spreken, heeft Whien voor zijn acteurs ook een kunstmatige taal bedacht. Ze moeten consequent een aantal consonanten inslikken. Ze zeggen bijvoorbeeld steeds ‘nies’ in plaats van ‘niets’. Alle klinkers doen ze wel gewoon in het Algemeen Beschaafd Nederlands. En dat is raar. Want voor zover ik weet is het gebruiken van afwijkende klinkers wezenlijk voor dialectsprekers, en is het inslikken of juist benadrukken van medeklinkers secundair. De acteurs spreken in de voorstelling dus niet een (fictief) dialect, ze hebben een (aangeleerd) spraakgebrek.