De vrouw heeft een beroerte of een hersenbloeding gehad, waardoor ze alles niet meer goed op een rijtje krijgt. Victor, haar man, is uitgesplitst in drie personen die soms eender reageren, vaker niet.

Aan zo’n situatie kun je van alles ophangen en dat gebeurt dan ook naar hartelust. Zo wordt de vrouw aan drie touwen over de vloer gemanipuleerd, wordt lezend als een speelbal in een soort dans betrokken, komt terecht in een restaurant waar drie obers haar hun wil trachten op te leggen, enz. De heren spelen rechtbankje over het “ongeluk” dat de vrouw overkomen is, roepen zinnen uit duitse schlagers (heel flauw) en schuiven en smijten met stoelen. Sommige scenes zijn aardig, andere saai. Het levert in ieder geval geen goede gestructureerde voorstelling op, zelfs als de vrouw een heldere uiteenzetting geeft over de werking van de hersens. Het zal allemaal wel.

Bro’s stands for the impossible made possible, the feeling of brotherhood projected on the audience

“Ik weet niet of ik alles gesnapt hebt maar ik vond er wel een heleboel mooie beelden in zitten”. Dat heb ik na afloop minstens drie mensen horen zeggen en dat omschrijft het wel zo’n beetje.

Het is een melancholieke voorstelling, met veel pogingen tot contact, onbegrip en emotie maar ook met humor en plezier. Met veel beweging, opvallend soepele beweging en dans.

Een fantastische, gedurfde voorstelling, die recht doet aan de vrouw die Marilyn Monroe was. Bovendien geeft het een eigen kijk op het leven van de diva. Het is soms zeer ontroerend, dan weer heel hilarisch. Je wordt met je gevoel heen en weer geslingerd, zoals je ook af en toe niet weet waar je moet kijken omdat er van alles gebeurt op het toneel. Voeg hieraan toe de prachtige teksten, mooie beelden en geweldige muziek en alle ingredienten voor een fantastische voorstelling zijn er. En die heeft Madeleine Matzer er ook van gemaakt. Chapeau.

Bruno Vanden Broecke als de fictieve pater André Vervecke, missionaris in Congo. Achter een katheder. Met een monoloog van ruim een uur en drie kwartier. Niet bepaald iets waarover ik me op voorhand verheug. Maar het wonder geschiedt: geen seconde verslapt mijn aandacht, op geen enkel moment raak ik afgeleid. Daarvoor houd ik, behalve de fenomenaal acterende Vanden Broecke, ook schrijver David Van Reybroeck (en natuurlijk regisseur Raven Ruëll) verantwoordelijk.

De tekst van Van Reybroeck is jaloersmakend goed. Hoe hij verschillende verhaallijnen (oorlogen in Congo, het dagelijks leven daar, de tegenstellingen met het huidige Vlaanderen, de beslommeringen van een missionaris in Afrika, het relativeren van godsdienstige dogmatische opvattingen, enzovoorts, enzovoorts) in een voortdurend meanderende structuur heeft gekregen, de prachtige cadans die dat oplevert.

En dan toch weer Vanden Broecke. Elk woord, elk gebaar van hem is perfect. Met het meest basale theater dat er is, het woord, een monoloog, betovert hij het publiek. Dat het ene moment ruimte krijgt voor een bescheiden lach en op andere momenten muisstil is van ontroering. Chapeau!

Het begint vrij onschuldig. Vijf mannen op het toneel, onbeweeglijk. Vier in hun blote piemel, één in een rode damesonderbroek. Even later weer iets roods en onschuldigs: een verhaal over een schattig rood klein visje. Het wordt al een stuk heftiger als Kokoschka in een brief aan ‘lieve juffrouw M’ opsomt wat er allemaal niet deugt aan de door die juffrouw vervaardigde pop (van Alma Mahler). Na zo’n half uur gaat het echt goed los: er breekt een kakofonie van gescheld en getier uit die eindigt in ‘Wij zijn het vlammend wiel’.

Scènes buitelen vervolgens in hoog tempo over elkaar heen. Mierenhopen ontploffen, luiken gaan open, en poppenmaakster juffrouw M krijgt het nog een paar keer stevig te verduren. Ondertussen verstoren de acteurs met enige regelmaat hun eigen voorstelling. Zo gaat Jeroen de Man (en gaan later ook anderen) tijdens een monoloog van Mara van Vlijmen (over ‘De Vrouw’) met een toeschouwer op de voorste rij in gesprek. Zo hard dat je er door wordt afgeleid, maar ook zo gedempt dat je net niet kunt volgen waar ze het over hebben. Heel storend. Mooi vind ik dat.

Het krachtigst is de voorstelling als eerst een werk van Kokoschka wordt verbeeld om de scène van daaruit op te bouwen. Minder vind ik het als dat doorbroken wordt, bijvoorbeeld als Marien Jongewaard met Amsterdamse tongval (we zijn in het Gemeentemuseum in Den Haag) een museumbeveiliger doet die ons uitlegt wat expressionisme is.

Er valt veel te genieten. Toch overtuigt de voorstelling me niet helemaal.

Het eerste deel van Rail Gourmet is een van de hoogtepunten van dit seizoen. Een ontzettend goed acterende Wine Dierickx legt samen met muzikant Jens Boutterly laag op laag op laag in een in briefvorm verteld verhaal van Annelies Verbeke. De tekst van Verbeke is sterk, maar Dierickx en Boutterly voegen er door hun spel zoveel extra’s aan toe (de muzikant niet alleen met muziek maar ook met handelingen) dat ik toch denk dat het vooral de verdienste van Wunderbaum is dat ik hier zo van onder de indruk ben.

In het tweede deel, het gesprek tussen Robert en Rebecca, houdt muzikant Boutterly zich afzijdig. Dat is een behoorlijke stijlbreuk. De tekst van Verbeke is in dit deel ook nogal traditioneel en voorspelbaar (relatieproblemen van een echtpaar) en die wordt door Maartje Remmers en Walter Bart dan ook nog eens traditioneel gespeeld. De tekst van Verbeke moet het nu vooral op eigen kracht doen. En zo goed blijkt die dan toch niet te zijn.

Het derde en laatste deel vind ik weer wel geslaagd. De muzikant doet (gelukkig) weer zijn duit in het zakje, en ook enscenering en spel voegen weer het nodige toe aan tekst.

Alleen al vanwege dat eerste deel was een bezoek aan deze voorstelling absoluut de moeite waard.

Kuno Bakker (Dood Paard) en Jorn Heijdenrijk (Discordia) vormen een heerlijk theaterduo. Dat is voor mij na twee voorstellingen wel duidelijk. Deze keer krijgen we zelfs nog meer slapstick te zien dan in Mannetje met de lange lul, hun eerste samenwerking. Zonder dat dat ten koste gaat van de intelligentie van de voorstelling overigens.

De clowneske bewegingen van Bakker en vooral Heijdenrijk doen me af en toe denken aan theaterclowns als Carlo en Alberto Colombaioni. Bij de schitterend uitgevoerde ‘eerste podiumlanding’ in Plenty Coups komen flarden herinneringen boven aan het theater van maanlander Neil Armstrong. En bij de ‘zoektocht naar het licht’ schieten beelden uit de queeste in de film La Guerre du Feu aan me voorbij. Veel hangt in het eerste deel van Plenty Coups natuurlijk af van timing. Maar dat doen Bakker en Heijdenrijk perfect.

Als na zo’n vijfenveertig minuten alles wat ze op de vloer willen hebben ook daadwerkelijk op de vloer ligt, komen de jongensfantasieën los. Eerst een uitgebreid relaas over indianen die vijandige indianen bevechten, dan sappige herinneringen aan een willig meisje in een hotel. Dat tweede verhaal begint een beetje ranzig. Maar gelukkig blijkt ook dat op den duur toch ook gewoon een indianenverhaal te zijn.

Ze zijn heel goed, Jorn en Kuno samen. Na twee voorstellingen ben ik al fan.

In elke voorstelling van elk theatergezelschap maken acteurs behalve van hun stem ook in meer of mindere mate gebruik van lichaamstaal. Maar bijna nooit wordt de taal van het lichaam zo fraai ingezet om extra betekenislagen en contrapunten te creëren als in De City. De acteurs hebben zelfs allemaal een eigen double, een mimer, die in ongeveer dezelfde kleding als de acteur, en met uitsluitend lichaamstaal, gevoelens verbeeldt als de acteur zich even concentreert op het woord, op de tekst.

Omdat die lichaamsbeeldtaal, samen met de muzikaliteit, de afgewogen compositie, en de timing, deze voorstelling zoveel extra’s geeft, ligt een parallel met de regies van Suzanne Kennedy voor de hand.

Wat zou het mooi zijn als regisseur Paul Koek samen met actrice Yonina Spijker verder gaat op de lijn die ze in De City hebben uitgezet. Zou dat ook voor Kennedy en Çigdem Teke niet fijn zijn? Misschien voelen die zich dan niet meer zo eenzaam op dat voetstuk (na al die loftuitingen van de laatste maanden).

Na de recensies in de kranten had ik een slechtere voorstelling verwacht. Hein Janssen had bijvoorbeeld de tekst van De Vroedt (tekst en regie) nogal neergesabeld. Maar ook andere recensies waren niet bepaald juichend. Ik vind tekst, en ook spel, eigenlijk wel redelijk. Het zal wel een kwestie van smaak zijn, maar mij stelt de regie van De Vroedt juist teleur, die vind ik nogal voorspelbaar.

Ik heb niet het gevoel dat ik kijk naar een verhandeling over de vergrijzing in deze tijd, naar een stuk over de generatie van de babyboomers. Voor mij is het meer een voorstelling waarin (weliswaar met de nodige zestiger jaren clichés) het oud worden en het oud zijn in het algemeen (en in alle tijden) aan de orde komt. Daar kan ik natuurlijk niet ontevreden over zijn.

De Vroedt schreef zijn tekst mede op basis van improvisaties van de acteurs. Vier van die acteurs zijn zestigers. Niet zo vreemd dus dat gedateerde ideeën als de idealen van woongroepen en de rechtvaardiging van het geweld van de RAF in de voorstelling opduiken.

Helemaal niet zo gek gedaan door die krasse knarren. Maar toch een mindere voorstelling in de MightySociety reeks.